ઈઝરાયેલ અને હમાસ વચ્ચે ચાલી રહેલા સંઘર્ષને લઈને મુસ્લિમ દેશો બહુ સક્રિય નથી. તાજેતરમાં, ઓર્ગેનાઈઝેશન ઓફ ઈસ્લામિક કોઓપરેશનની બેઠકો યોજાઈ હતી, પરંતુ નિંદા પ્રસ્તાવથી આગળ કોઈ કાર્યવાહી થઈ શકી નથી. તે જ સમયે, ઇઝરાયેલ અને ગાઝાથી લગભગ 11 હજાર કિલોમીટર દૂર સ્થિત દક્ષિણ આફ્રિકા આ મામલે ખૂબ જ અવાજ ઉઠાવે છે. તે ગાઝા પર ઈઝરાયેલના હુમલાની સતત નિંદા કરી રહ્યો છે અને તેણે ઈન્ટરનેશનલ કોર્ટ ઓફ જસ્ટિસમાં ઈઝરાયેલ વિરુદ્ધ કેસ પણ દાખલ કર્યો છે. આ કેસની સુનાવણી ગુરુવારથી શરૂ થઈ ગઈ છે. આવી સ્થિતિમાં, પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે ગાઝા, જેના માટે મુસ્લિમ દેશો પણ વધુ ચિંતિત નથી, તે બિન-મુસ્લિમ બહુમતી દેશ તેના વિશે ચિંતિત છે. આફ્રિકા શા માટે આટલું સ્વર છે?
વાસ્તવમાં, તેની પાછળ કેટલાક દાયકાઓ જૂનો ઈતિહાસ છે, જ્યારે. નેલ્સન મંડેલા આફ્રિકામાં સંઘર્ષ કરી રહ્યા હતા અને યાસર અરાફાત પેલેસ્ટાઈનમાં નેતૃત્વ કરી રહ્યા હતા. આ. આફ્રિકામાં રંગભેદ સામે લડનારા નેલ્સન મંડેલાને 1990માં જેલમાંથી મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. બે અઠવાડિયા પછી, તેઓ ઝામ્બિયા ગયા, જ્યાં તેઓ આફ્રિકન નેતાઓને મળ્યા જેમણે તેમને આ સંઘર્ષમાં ટેકો આપ્યો હતો. એરપોર્ટ પર યાસર અરાફાત પણ તેમનું સ્વાગત કરવા માટે અહીં ઊભો હતો. કાફિયા પહેરેલા અરાફાતે મંડેલા આવતાની સાથે જ તેને ગળે લગાડ્યો અને તેના બંને ગાલ પર ચુંબન કર્યું. મંડેલા હસ્યા અને બંને હાથ પકડીને આગળ વધ્યા. આ વાર્તા હતી બે નેતાઓની સાથે સંઘર્ષમાં જોડાવાની.
જ્યારે મંડેલાએ કહ્યું- આપણી આઝાદી પેલેસ્ટાઈન વિના અધૂરી છે
નેલ્સન મંડેલા એવું માનતા હતા આફ્રિકાના લોકોની જેમ પેલેસ્ટાઈન પણ પરેશાન છે અને તેમને આઝાદી મળવી જોઈએ. તે વારંવાર આ મુદ્દો ઉઠાવતો હતો. એટલું જ નહીં, 1994માં જ્યારે નેલ્સન મંડેલા રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા ત્યારે તેમણે મદદ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયનો આભાર માન્યો હતો. આ સાથે તેણે ઉમેર્યું કે, ‘અમે જાણીએ છીએ કે પેલેસ્ટાઈનની સ્વતંત્રતા વિના આપણી આઝાદી અધૂરી છે.’ ત્યારથી ડી. આફ્રિકા અને પેલેસ્ટાઈન વચ્ચે સારા સંબંધો જળવાઈ રહ્યા છે. મંડેલા પછી પણ આફ્રિકાના નેતાઓ ઇઝરાયેલ દ્વારા લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધોની તુલના આફ્રિકામાં રંગભેદ સાથે કરી રહ્યા છે. તેમનો અભિપ્રાય એવો છે કે આ તેમના જ ઘરમાં ઉત્પીડનનો મામલો છે. તે આફ્રિકામાં અશ્વેત લોકો પર થતા અત્યાચાર સમાન છે.
ઈઝરાયેલની 1990ની કાર્યવાહીથી પણ ગુસ્સો છે
ઇઝરાયેલ અને પેલેસ્ટાઇનથી અંતર. આફ્રિકાની નિકટતાનું બીજું એક ઐતિહાસિક કારણ છે. એવું કહેવાય છે કે ઈઝરાયેલે 1990ના દાયકાના મધ્યમાં ત્યાંની રંગભેદી સરકારને શસ્ત્રો પૂરા પાડ્યા હતા. આ અંગે પણ. આફ્રિકામાં ઈઝરાયેલ સામે ઐતિહાસિક ગુસ્સો જોવા મળ્યો છે. હવે ફરી એકવાર ગાઝામાં ઈઝરાયેલે હુમલો કર્યો છે. આફ્રિકન સરકાર અને ત્યાંના લોકોને ઉશ્કેર્યા છે. કેપટાઉન અને જોહાનિસબર્ગ જેવા મોટા શહેરોમાં હજારો લોકોએ ઈઝરાયેલ વિરુદ્ધ વિરોધ પ્રદર્શન કર્યું છે. હાલ ડી. આફ્રિકામાં, આફ્રિકન નેશનલ કોંગ્રેસની સરકાર છે, જે રાષ્ટ્રીય મંડેલાની પાર્ટી છે.
શા માટે મંડેલા પછી પણ સરકારો તેમની જૂની નીતિઓને વળગી રહે છે?
આ પાર્ટીના પ્રમુખ સિરિલ રામાફોસા છે. તેણે હાલમાં જ ગાઝામાં યુદ્ધને લઈને એક ભાષણ આપ્યું હતું, જેમાં તે પેલેસ્ટાઈનનો ધ્વજ હાથમાં લઈને જોવા મળ્યો હતો. આને પેલેસ્ટાઈન માટે તેમના સમર્થન તરીકે જોવામાં આવતું હતું. તમને જણાવી દઈએ કે દક્ષિણ આફ્રિકા ભલે BRICS અને G-20 જેવા સંગઠનોનો હિસ્સો છે, પરંતુ રાજદ્વારી રીતે તે વિશ્વમાં બહુ મજબૂત સ્થિતિમાં નથી. આમ છતાં ઈઝરાયેલ પ્રત્યે તેમનો ગુસ્સો નોંધનીય છે. નેલ્સન મંડેલા 2013 માં તેમના મૃત્યુ સુધી પેલેસ્ટાઈનના મજબૂત સમર્થક હતા અને હવે પણ દેશનું નેતૃત્વ એ જ નીતિને વળગી રહ્યું છે.
