વાત ફેબ્રુઆરી 1967ની છે. દેશમાં ચોથી લોકસભા માટે ચૂંટણી યોજાઈ રહી હતી. ત્યારે ઈન્દિરા ગાંધી દેશના વડાપ્રધાન હતા. તે પોતાની પાર્ટી કોંગ્રેસ માટે પ્રચાર કરી રહી હતી. આ સંબંધમાં તેમણે ઓડિશાની રાજધાની ભુવનેશ્વરમાં ચૂંટણી રેલી કરી હતી. તે દિવસોમાં ઓડિશામાં સ્વતંત્ર પાર્ટીનું વર્ચસ્વ હતું. જ્યારે ઈન્દિરા ગાંધીએ ભાષણ આપવાનું શરૂ કર્યું ત્યારે બદમાશોએ પથ્થરમારો શરૂ કર્યો પરંતુ ઈન્દિરાએ ભાષણ ચાલુ રાખ્યું.
ત્યારબાદ તેમણે રેલીમાં આવેલા લોકોને પૂછ્યું કે, શું તમે આ રીતે દેશનું નિર્માણ કરશો અને આવા લોકોને વોટ આપશો? ઈન્દિરા વધુ કંઈ બોલે તે પહેલા તેમના નાક પર એક પથ્થર પડ્યો. તેના નાકમાંથી લોહી વહેવા લાગ્યું. ઈન્દિરા અટકી ગઈ પણ તરત જ પોતાના બંને હાથમાંથી લોહી લૂછ્યું અને નાક પર રૂમાલ દબાવીને ફરી ભાષણ આપવાનું શરૂ કર્યું. તેમના સુરક્ષા અધિકારીઓ અને તેમના નજીકના નેતાઓએ તેમને ભાષણ છોડવા વિનંતી કરવાનું શરૂ કર્યું. કેટલાકે તેમને સ્ટેજની પાછળ જઈને બેસવા કહ્યું પરંતુ ઈન્દિરાએ કોઈનું સાંભળ્યું નહીં અને ઈજાગ્રસ્ત નાક રૂમાલથી દબાવીને ભાષણ આપવાનું ચાલુ રાખ્યું. ઈન્દિરાએ કહ્યું હતું કે, આ મારું અપમાન નથી પરંતુ દેશનું અપમાન છે કારણ કે વડાપ્રધાન તરીકે હું સમગ્ર દેશનું પ્રતિનિધિત્વ કરું છું.
ભુવનેશ્વર પછી ઈન્દિરા ગાંધીએ કલકત્તામાં પણ જનસભાને સંબોધવાની હતી પરંતુ તેમને પીડા થઈ રહી હતી. કદાચ તેના નાકનું હાડકું તૂટી ગયું હતું. ડોક્ટરોએ તેને પાટા બાંધીને દિલ્હી જવા કહ્યું. સુરક્ષા અધિકારીઓએ તેમને દિલ્હી પાછા ફરવા વિનંતી પણ કરી પરંતુ ઈન્દિરાએ ફરીથી કોઈની વાત ન માની અને કલકત્તા પહોંચી ગઈ. તેમણે નાક પર પાટો બાંધીને કલકત્તામાં જાહેર સભાને સંબોધી હતી.
જ્યારે તે દિલ્હી પરત આવી ત્યારે ડોક્ટરોએ એક્સ-રે કરાવ્યો, જેમાં ખબર પડી કે તેના નાકનું હાડકું તૂટી ગયું છે અને તેનું ઓપરેશન કરવું પડશે. ત્યારબાદ ડોક્ટરોએ ઈન્દિરાને બેભાન કરી અને નાકના હાડકાનું ઓપરેશન કર્યું. તાજેતરમાં રાજ્યસભાના સાંસદ બનેલા વરિષ્ઠ પત્રકાર અને તૃણમૂલ કોંગ્રેસના નેતા સાગરિકા ઘોષે તેમના પુસ્તક ‘ઈન્દિરાઃ ઈન્ડિયાઝ મોસ્ટ પાવરફુલ પ્રાઇમ મિનિસ્ટર’માં આ ઘટનાનો ઉલ્લેખ કર્યો છે.
સાગરિકા ઘોષે લખ્યું છે કે, “આ બતાવે છે કે તેનામાં કેટલો ઉત્સાહ અને લડવાની ક્ષમતા હતી. ઘણું લોહી ગુમાવવા છતાં, તેણે ગભરાઈ નહીં અને ચૂંટણી પ્રચાર ચાલુ રાખ્યો. ઓપરેશનના બીજા જ દિવસે, તે નાક પર પાટો બાંધીને સ્વસ્થ થઈ ગઈ. આ સમય દરમિયાન તેમણે દેશભરમાં ચૂંટણી રેલીઓને સંબોધિત કરી હતી. સાગરિકા ઘોષના કહેવા પ્રમાણે, ઈન્દિરા શરૂઆતના દિવસોમાં એટલી હિંમતવાન ન હતી પરંતુ તે પછીના દિવસોમાં તે ઘણી હિંમતવાન બની ગઈ. તેણીને આયર્ન લેડી પણ કહેવામાં આવતી હતી.
સાગરિકાએ પોતાના પુસ્તકમાં લખ્યું છે કે જ્યારે ઈન્દિરા માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રી હતા, ત્યારે જ્યારે પણ તેઓ સંસદમાં કોઈ પ્રશ્નનો જવાબ આપવા માટે ગૃહમાં ઊભી રહેતી ત્યારે તેમના હાથ-પગ ખરાબ રીતે ધ્રૂજતા હતા. સાગરિકાએ તેના ડૉક્ટર કેપી માથુરને ટાંકીને લખ્યું છે કે જે દિવસે તેને સંસદમાં ભાષણ આપવાનું હતું તે દિવસે ઈન્દિરા ગાંધીને પેટમાં દુ:ખાવો થતો હતો અથવા નર્વસનેસને કારણે માથાનો દુખાવો થતો હતો, પરંતુ જ્યારે તે 1967ની ચૂંટણી જીતી ત્યારે તે ત્યાં ગઈ હતી. જ્યારે તે ભારત પહોંચી અને પોતે જ વડાપ્રધાન બન્યા ત્યારે તેમનો આત્મવિશ્વાસ ઘણો મજબૂત બની ગયો હતો.
