યુનિયન કન્ઝ્યુમર અફેર્સ સેક્રેટરી નિધિ ખરેએ શુક્રવારે જણાવ્યું હતું કે સારા ચોમાસાની અપેક્ષા અને આયાતમાં વધારો થવાને કારણે આગામી મહિનાથી અરહર, ચણા અને અડદની કઠોળના ભાવમાં નરમાઈ આવવાની શક્યતા છે. આ સાથે ખરેએ કહ્યું કે દાળના ભાવથી ગભરાવાની જરૂર નથી. તેમણે કહ્યું કે આવતા મહિનાથી આ ત્રણેય દાળોની આયાત પણ વધશે જે સ્થાનિક પુરવઠો વધારવામાં મદદ કરશે.
સરકાર શું કહે છે?
ખરેએ અહીં પત્રકારોને જણાવ્યું હતું કે, “છેલ્લા છ મહિનામાં તુવેર, ચણા અને અડદની દાળની કિંમતો સ્થિર રહી છે પરંતુ ઊંચા સ્તરે છે. મગ અને મસૂર કઠોળના ભાવની સ્થિતિ સંતોષકારક છે.” 13 જૂને ચણાની દાળની સરેરાશ છૂટક કિંમત 87.74 રૂપિયા પ્રતિ કિલો, તુવેરની દાળ 160.75 રૂપિયા પ્રતિ કિલો, અડદની દાળ 126.67 રૂપિયા પ્રતિ કિલો, મગની દાળ 118.9 રૂપિયા પ્રતિ કિલો અને મસૂર દાળની કિંમત 94.34 રૂપિયા પ્રતિ કિલો હતી.
ગ્રાહક બાબતોના વિભાગે દેશના 550 મુખ્ય ઉપભોક્તા કેન્દ્રોમાંથી ખાદ્યપદાર્થોની છૂટક કિંમતો એકત્રિત કરી છે કઠોળની ખેતી હેઠળનો વિસ્તાર. તેમણે કહ્યું કે સરકાર ખેડૂતોને વધુ સારા બિયારણ આપવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે.
ખરેએ જણાવ્યું હતું કે સરકાર સ્થાનિક પ્રાપ્યતા વધારવા અને છૂટક કિંમતોને નિયંત્રણમાં રાખવા માટે તમામ જરૂરી પગલાં લેશે. તેમણે જણાવ્યું કે ‘ભારત ચણાની દાળ’ 60 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચવાની સરકારની યોજના સામાન્ય માણસને રાહત આપી રહી છે. “અમે ઘરેલુ ઉપલબ્ધતાને પ્રોત્સાહન આપવામાં કોઈ કસર છોડી રહ્યા નથી,” તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું.
સેક્રેટરીએ જણાવ્યું હતું કે તેમનો વિભાગ વૈશ્વિક સપ્લાયરો તેમજ સ્થાનિક રિટેલર્સ, જથ્થાબંધ વિક્રેતાઓ અને મોટી રિટેલ ચેન સાથે આયાતને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સતત સંપર્કમાં છે જેથી કરીને કોઈ સંગ્રહખોરી ન થાય. ભારતે ગયા નાણાકીય વર્ષમાં લગભગ આઠ લાખ ટન તુવેર અને છ લાખ ટન અડદની આયાત કરી હતી. કઠોળ મુખ્યત્વે મ્યાનમાર અને આફ્રિકન દેશોમાંથી ભારતમાં નિકાસ થાય છે.
પાક વર્ષ 2023-24 (જુલાઈ-જૂન)માં તુવેરનું ઉત્પાદન 33.85 લાખ ટન હતું જ્યારે વપરાશ 44-45 લાખ ટન રહેવાનો અંદાજ છે. ચણાનું ઉત્પાદન 115.76 લાખ ટન હતું જ્યારે માંગ 119 લાખ ટન હતી. અડદના કિસ્સામાં ઉત્પાદન 23 લાખ ટન હતું જ્યારે વપરાશ 33 લાખ ટન રહેવાનો અંદાજ છે. માંગ અને પુરવઠા વચ્ચેનો તફાવત આયાત દ્વારા પૂરો થાય છે.
શાકભાજીના મામલામાં પણ ખરેએ કહ્યું કે ચોમાસાના વરસાદની રિટેલ કિંમતો પર સકારાત્મક અસર પડશે. ગરમીથી લીલા શાકભાજીના પાકને અસર થઈ હોવાથી બટાકાની માંગ વધી હોવાનું તેમણે જણાવ્યું હતું. સરકારે બફર સ્ટોક માટે ડુંગળીની ખરીદી શરૂ કરી દીધી છે અને 35,000 ટન ડુંગળીની ખરીદી થઈ ચૂકી છે. સરકાર કોલ્ડ સ્ટોરેજ અને ઇરેડિયેશન પ્રક્રિયા દ્વારા ડુંગળીની શેલ્ફ લાઇફ વધારવા માટે પણ પ્રયાસો કરી રહી છે.
