પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદની આગેવાની હેઠળની એક ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિએ દેશભરમાં એકસાથે તમામ ચૂંટણીઓ યોજવાના વિષય પર રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુને પોતાનો રિપોર્ટ સોંપ્યો છે. કુલ 47 રાજકીય પક્ષોએ પેનલને તેમના મંતવ્યો રજૂ કર્યા છે. જેમાંથી 32 પાર્ટીઓએ એક દેશ, એક ચૂંટણીને સમર્થન આપ્યું છે જ્યારે 15 પાર્ટીઓએ તેનો વિરોધ કર્યો છે.
સૌથી મોટી વાત એ છે કે છ રાષ્ટ્રીય પક્ષોમાંથી માત્ર બેએ આ વિચારને સમર્થન આપ્યું છે, જ્યારે ચાર રાષ્ટ્રીય પક્ષોએ તેનો વિરોધ કર્યો છે. વન નેશન, વન ઇલેક્શનને સમર્થન આપતા રાષ્ટ્રીય પક્ષોમાં ભાજપ અને કોનરાડ સંગમાની નેશનલ પીપલ્સ પાર્ટીનો સમાવેશ થાય છે. બીજી તરફ ચાર રાષ્ટ્રીય પક્ષો- કોંગ્રેસ, આમ આદમી પાર્ટી, બસપા અને સીપીએમએ તેનો વિરોધ કર્યો છે. પેનલે આ અંગે ચૂંટણી પંચમાં નોંધાયેલા 62 રાજકીય પક્ષો પાસેથી અભિપ્રાય માંગ્યો હતો. જેમાંથી પેનલના સભ્યોએ 18 પક્ષકારો સાથે અંગત ચર્ચા કરી હતી.
જે પક્ષોએ સમર્થન આપ્યું હતું
ભાજપ અને એનપીપી ઉપરાંત, એક દેશ, એક ચૂંટણીને સમર્થન આપનાર પક્ષોમાં તમિલનાડુની AIADMK, UPની અપના દળ (સોનેલાલ), આસામ ગણ પરિષદ, લોક જનશક્તિ પાર્ટી (R), નેશનલ ડેમોક્રેટિક પ્રોગ્રેસિવ પાર્ટી (નાગાલેન્ડ), સિક્કિમ. ક્રાંતિકારી મોરચાનો સમાવેશ થાય છે. , મિઝો નેશનલ ફ્રન્ટ અને યુનાઈટેડ પીપલ્સ પાર્ટી લિબરલ ઓફ આસામ; બીજુ જનતા દળ; શિવસેના (એકનાથ શિંદે જૂથ); આમાં અકાલી દળ, જેડી(યુ), જે તાજેતરમાં એનડીએમાં પરત ફર્યા છે અને ઝારખંડમાં ભાજપના સહયોગી એજેએસયુનો સમાવેશ થાય છે.
કયા પક્ષોએ વિરોધ કર્યો?
ચાર રાષ્ટ્રીય પક્ષો ઉપરાંત જે પક્ષોએ વન નેશન, વન ઈલેક્શનનો વિરોધ કર્યો છે તેમાં તૃણમૂલ કોંગ્રેસ, સમાજવાદી પાર્ટી, સીપીઆઈ, ડીએમકે, નાગા પીપલ્સ ફ્રન્ટ, એઆઈએમઆઈએમ, એઆઈયુડીએફનો સમાવેશ થાય છે.
આ પક્ષોએ કોઈ જવાબ આપ્યો ન હતો
તેલંગાણાની ભારત રાષ્ટ્ર સમિતિ, જમ્મુ અને કાશ્મીર નેશનલ કોન્ફરન્સ, ભૂતપૂર્વ પીએમ દેવેગૌડાની પાર્ટી જેડીએસ, ઝારખંડની સત્તાધારી જેએમએમ, શરદ પવારની એનસીપી, લાલુ યાદવની આરજેડી, કેરળ કોંગ્રેસ, ચંદ્રબાબુ નાયડુની ટીડીપી અને જયંત ચૌધરીની આરએલડી પણ તાજેતરમાં સામેલ થઈ છે. એનડીએનો ભાગ. આ સિવાય IUML, YSRCP અને રિવોલ્યુશનરી સોશ્યલિસ્ટ પાર્ટી-RSP)એ પણ પેનલ સમક્ષ પોતાનો અભિપ્રાય રજૂ કર્યો ન હતો.
પેનલે શું ભલામણ કરી?
રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુને સુપરત કરવામાં આવેલા 18,000 થી વધુ પાનાના અહેવાલમાં, કોવિંદની આગેવાની હેઠળની સમિતિએ કહ્યું છે કે એકસાથે ચૂંટણી યોજવાથી વિકાસ પ્રક્રિયા અને સામાજિક સંકલનને વેગ મળશે, લોકશાહી પરંપરાનો પાયો વધુ ઊંડો થશે અને “ભારત એ ભારત છે.” ની આકાંક્ષાઓને સાકાર કરવામાં મદદ કરશે
તમને જણાવી દઈએ કે આ રિપોર્ટમાં પ્રથમ પગલા તરીકે પેનલે લોકસભા અને રાજ્ય વિધાનસભાની ચૂંટણી એકસાથે કરાવવાની ભલામણ કરી છે. પેનલે 100 દિવસમાં સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણી યોજવાની પણ ભલામણ કરી છે. પેનલે એવી પણ ભલામણ કરી છે કે ભારતના ચૂંટણી પંચે રાજ્ય ચૂંટણી સત્તાવાળાઓ સાથે પરામર્શ કરીને એક જ મતદાર યાદી અને મતદાર ઓળખ કાર્ડ તૈયાર કરે.
સમિતિએ અનેક બંધારણીય સુધારાઓની પણ ભલામણ કરી છે, જેમાંથી મોટાભાગનાને રાજ્યોની મંજૂરીની જરૂર રહેશે નહીં. હાલમાં, ભારતીય ચૂંટણી પંચ લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ માટે જવાબદાર છે, જ્યારે મ્યુનિસિપલ સંસ્થાઓ અને પંચાયતોની ચૂંટણીઓનું સંચાલન રાજ્ય ચૂંટણી પંચ દ્વારા કરવામાં આવે છે.
કોવિંદે રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં રાષ્ટ્રપતિને અહેવાલ સુપરત કર્યો ત્યારે તેમની સાથે સમિતિના સભ્યો ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહ, ભૂતપૂર્વ નાણાં પંચના વડા એનકે સિંહ, લોકસભાના ભૂતપૂર્વ મહાસચિવ સુભાષ કશ્યપ, રાજ્યસભાના ભૂતપૂર્વ વિપક્ષના નેતા ગુલામ નબી આઝાદ અને કાયદાશાસ્ત્રી હતા. મંત્રી અર્જુન.રામ મેઘવાલ હતા. એક નિવેદનમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે, 2 સપ્ટેમ્બર, 2023ના રોજ સમિતિની રચના થઈ ત્યારથી અત્યાર સુધીના હિતધારકો, નિષ્ણાતો અને 191 દિવસના સંશોધન કાર્ય સાથે વ્યાપક પરામર્શ બાદ આ અહેવાલ તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. (ભાષા ઇનપુટ સાથે)
