મહારાષ્ટ્રમાં ઝિકા વાયરસના કેસને ધ્યાનમાં રાખીને કેન્દ્રએ બુધવારે તમામ રાજ્યોને એડવાઇઝરી જારી કરી છે. મહારાષ્ટ્રના કેટલાક ભાગોમાં ઝિકા વાયરસના કેસો મળી આવ્યા છે. કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે તમામ રાજ્યોને એક એડવાઈઝરી જારી કરીને દેશભરની સ્થિતિ પર કડક દેખરેખ રાખવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. રાજ્યોને સગર્ભા સ્ત્રીઓના ઝીકા વાયરસના પરીક્ષણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા અને ચેપગ્રસ્ત જોવા મળેલી મહિલાઓના ભ્રૂણ વિકાસ પર ધ્યાન આપવા વિનંતી કરવામાં આવી છે.
આરોગ્ય સેવાઓના મહાનિર્દેશક ડૉ. અતુલ ગોયલ દ્વારા જારી કરાયેલ એડવાઈઝરી ઉપરાંત, મંત્રાલયે આરોગ્ય સુવિધાઓમાંથી નોડલ અધિકારીની નિમણૂક કરવાનો પણ નિર્દેશ આપ્યો હતો જે એડીસ મચ્છરોથી થતા ચેપ પર નજર રાખશે અને તેની સામે પગલાં લેશે. ઝીકા વાયરસનો ચેપ એડીસ મચ્છરના કરડવાથી ફેલાય છે. આ મચ્છર ડેન્ગ્યુ અને ચિકનગુનિયાનું કારણ પણ બને છે. 2 જુલાઈ, 2024 સુધી, પુણેમાં ઝીકાના છ કેસ અને કોલ્હાપુર અને સંગમનેરમાં એક-એક કેસ નોંધાયા છે.
છેવટે, ઝિકા વાયરસ શું છે અને તેના લક્ષણો શું છે?
ઝીકા વાયરસ એ મચ્છરજન્ય વાયરસ છે જે મુખ્યત્વે એડીસ મચ્છરો દ્વારા ફેલાય છે, જે ડેન્ગ્યુ અને ચિકનગુનિયા વહન કરતા મચ્છરો જેવા જ છે. આ વાયરસ સૌપ્રથમ 1947માં યુગાન્ડાના ઝીકા જંગલમાં જોવા મળ્યો હતો અને તેનું નામ પણ ત્યાંથી પડ્યું હતું.
ઝીકા વાઇરસનો ચેપ ઘણીવાર હળવો હોય છે અને તે ખૂબ ઓછા લક્ષણોનું કારણ બની શકે છે. પરંતુ જ્યારે જોવામાં આવે છે, ત્યારે તેઓ સામાન્ય રીતે આના જેવા હોય છે-
તાવ: હળવો તાવ આવી શકે છે.
ફોલ્લીઓ: ત્વચા પર લાલ ફોલ્લીઓ હોઈ શકે છે.
સાંધામાં દુખાવો: ખાસ કરીને હાથ અને પગના નાના સાંધામાં દુખાવો થઈ શકે છે.
સ્નાયુમાં દુખાવો: સામાન્ય સ્નાયુમાં દુખાવો થઈ શકે છે.
માથાનો દુખાવો: હળવાથી મધ્યમ માથાનો દુખાવો થઈ શકે છે.
આંખમાં બળતરા: આંખોમાં લાલાશ અથવા બળતરા થઈ શકે છે.
Zika વાયરસની સૌથી ગંભીર અસર સગર્ભા સ્ત્રીઓ પર થાય છે. જો ગર્ભવતી મહિલા ઝિકા વાયરસથી સંક્રમિત હોય તો તે ગર્ભાશયમાં રહેલા બાળક માટે ખતરનાક બની શકે છે. આનાથી માઇક્રોસેફાલી (બાળકનું માથું સામાન્ય કરતાં નાનું હોય છે) અને મગજની અન્ય ગંભીર ખામીઓ થઈ શકે છે. વધુમાં, ઝિકા વાયરસ ગર્ભાશયમાં કસુવાવડ અથવા મૃત્યુનું જોખમ પણ વધારી શકે છે.
ઝિકા વાયરસ સારવાર:
આરામ: દર્દીને પૂરતો આરામ કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
હાઇડ્રેશન: શરીરમાં પાણીની કમી ન થાય તે માટે પુષ્કળ પાણી પીવું જોઈએ.
દર્દ નિવારક: ડૉક્ટરની સલાહ મુજબ સાંધા અને સ્નાયુના દુખાવા માટે દવાઓનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
તબીબી સલાહ: કોઈપણ દવાનો ઉપયોગ કરતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
નિવારણ:
મચ્છરથી રક્ષણ: મચ્છર કરડવાથી બચવા માટે મચ્છરદાની, મચ્છર ભગાડનાર ક્રીમ અને સ્પ્રેનો ઉપયોગ કરો.
ઢીલાં કપડાંઃ ઢીલા અને હળવા રંગના કપડાં પહેરો જે શરીરનો મોટા ભાગને ઢાંકી દે.
પાણીને એકઠું થવા ન દોઃ તમારી આસપાસ પાણી એકઠું થવા ન દો, કારણ કે આ મચ્છરોનું પ્રજનન સ્થળ છે.
સમયસર આરોગ્ય તપાસ: જો તમે ઝીકા અસરગ્રસ્ત વિસ્તારમાં મુસાફરી કરી રહ્યા હોવ, તો પ્રવાસ પહેલા અને પછી આરોગ્ય તપાસ કરાવવાની ખાતરી કરો.
ઝિકા વાયરસના ચેપથી બચવા માટે જાગૃતિ અને સાચી માહિતી હોવી ખૂબ જ જરૂરી છે. તેની રોકથામ અને સારવાર માટે યોગ્ય પગલાં લેવા એ સૌથી અગત્યનું છે.
